HISTORIA PARAFII i KOŚCIOŁA ŚWIĘTEJ TRÓJCY w NOSKOWIE
Nosków to miejscowość w gminie Jaraczewo, położona 8 kilometrów na południowy zachód od Jarocina, przy drodze do Pogorzeli. Nazwa pochodzi od jej założycieli i pierwszych właścicieli – Noskowskich, herbu Zaręba.
Początkowo Nosków należał do parafii w Siedleminie, a został z niej wyłączony wraz z Potarzycą.
Kościół parafialny p.w. Świętej Trójcy istniał w Noskowie od 1434 roku. Ufundowali go ówcześni właściciele Noskowa – Jakub Noskowski i Krzysztof Wławski. Pierwszą świątynię wybudowano w latach 1431 – 1434. Dnia 30 czerwca 1434 roku, biskupi wikariusz generalny Jan Drzewicki wystawił przywilej erekcyjny kościoła pod wezwaniem Świętej Trójcy, Nawiedzenia NMP, św. Michała i Wszystkich Świętych.
Była to orientowana świątynia drewniana, zbudowana z belek świerkowych i jednonawowa, nie została konsekrowana. Zaczęła się chylić ku upadkowi w drugiej połowie XVII wieku, a podźwignięta z ruiny została przez Chryzostoma Dobrzyckiego, ówczesnego dziedzica . Blisko sto lat później, ponownie kazała ją wyremontować dziedziczka Gajewska. Remont ten był właściwie stawianiem kościoła na nowo, z zachowaniem niektórych tylko elementów poprzedniego, dlatego też obecny kościół datowany jest na rok 1749 – choć od tego czasu był wielokrotnie remontowany i przebudowywany.
Parafia noskowska należała niegdyś do dekanatu koźmińskiego, obecnie zaś do dekanatu boreckiego. Od początku była parafią małą. W jej skład wchodziła tylko jedna wieś Nosków, folwark Kapalica oraz Noskowskie Budy. Taki stan rzeczy utrzymywał się do roku 1959, kiedy to dekretem Kurii Metropolitalnej, z dnia 4 czerwca, do parafii Nosków włączono 1/5 część wsi Parzęczew, tj. numery od 20 do 25. Należy zaznaczyć, że obecnie nazwy Kapalica i Budy funkcjonują tylko w świadomości tutejszych mieszkańców – bowiem Kapalica leży obecnie w granicach Noskowa, a Budy praktycznie przestały istnieć.
W czasie II wojny światowej kościół został zamknięty i zamieniony na magazyn sanitarny. Przez lata niekonserwowany zaczął popadać w ruinę. Najgorzej wyglądał drewniany dach. Po wojnie pokryto go częściowo blachą, którą jednak trzeba było usunąć ze względu na to, że kościół jest obiektem zabytkowym. Na nowo kościół pokryto gontem.
W 1975 roku kościół parafialny w Noskowie i część jego wyposażenia wpisano do rejestru zabytków. Za zabytek uznano sam kościół, a także ołtarze, rzeźby, ambonę, chrzcielnicę, boczne drzwi, lichtarz na paschał oraz relikwiarz w kształcie ręki.
Obok kościoła, od strony wschodniej, znajduje się drewniana dzwonnica, zbudowana w 1837 roku. Wiszą w niej trzy dzwony.
Niedaleko kościoła znajduje się cmentarz parafialny o powierzchni 0,2 ha, który, w 1924 roku, otoczono murem z kamieni polnych łupanych. Na cmentarz prowadzą dwie bramy. Główna od strony zachodniej i boczna od południa. Cmentarz podzielony jest na kształt krzyża . Na środku znajduje się krzyż postawiony w 1958 roku. Na cmentarzu parafialnym jest pochowany jeden kapłan, długoletni i zasłużony proboszcz, ks. Wiktor Rakowski.
Obecnie na terenie parafii stoją trzy figury przydrożne: Najświętszego Serca Pana Jezusa (przy ul. Koźmińskiej), Matki Bożej Fatimskiej (przy ul. Okrężnej) oraz św. Wawrzyńca (przy ul. Jarocińskiej).
We wsi stoi także kilka krzyży przydrożnych oraz krzyż misyjny przy kościele, postawiony w 1959 roku.
Dom proboszcza początkowo był drewniany, bez fundamentów. W 1841 roku przystąpiono do budowy nowego probostwa, którą w ciągu roku ukończono. Na przestrzeni lat plebania była wielokrotnie remontowana, odnawiana i modernizowana. Podczas II wojny światowej na probostwie, od 1941 roku, urzędował niemiecki oficer i lekarz Fischer. Chociaż nosił takie samo nazwisko jak ówczesny patron, to jest to zbieżność przypadkowa. Gdy wybuchła epidemia tyfusu, probostwo zamieniono na szpital. Dzięki temu budynek nie ucierpiał. Dom proboszcza w Noskowie był budynkiem starym, wymagającym ciągłych nakładów finansowych na remonty i konserwacje. W roku 2018, plebania została rozebrana i przekazana, pod nadzorem konserwatora zabytków, do skansenu w Dziekanowicach, gdzie budynek zostanie postawiony i udostępniony jako zabytek architektury.
Do majątku parafii należy także dom parafialny. Budynek ten powstał na Jubileusz 500-lecia istnienia parafii. Uroczyste poświęcenie tego domu nastąpiło 30 czerwca 1934 roku, a więc dokładnie 500 lat po erygowaniu parafii. Dom powstał z inicjatywy ks. Franciszka Grześka przy ofiarnej współpracy parafian. Jest to dom murowany, pokryty dachówką. Dawniej dom ten służył jako mieszkanie organisty. Wewnątrz znajduje się także salka parafialna, gdzie odbywały się lekcje religii i spotkania chóru. Obecnie budynek częściowo wyremontowany służy parafianom. Odbywają się w nim spotkania grup duszpasterskich, dzieci i młodzież mogą spędzać w klubiku czas wolny, zaś w soboty i niedziele, po mszy świętej, można spotkać się razem przy kawie.
Duszpasterze parafii po roku 1945:
- ks. Mikołaj Hentrich (1945-1946)
- ks. Marcin Nykiel (1946-1951)
- ks. Józef Grüner (1951-1953)
- ks. Franciszek Folek (1953-1958)
- ks. Wenancjusz Baraniak (1958-1960)
- ks. Antoni Musielak (1960-1961)
- ks. Kazimierz Szyk (1961-1971)
- ks. Józef Wasiak (1971-1978)
- ks. Walerian Łukaszewski (1978-1982)
- ks. Henryk Olejniczak (1982-1998)
- ks. Józef Dziagiel (1998-2010)
- ks. Jarosław Kaczmarek (2010-2018)
- ks. Dariusz Paterczyk (2018-2024)
- ks. Piotr Zawidzki (2024-)
Źródło informacji:
Praca magisterska pani Izabeli Cieślak
pt. „Historia parafii p.w. Św. Trójcy w Noskowie od 1827 do 1982 roku.”
UAM Wydział Teologiczny, Poznań 2000
